Οστεοπόρωση

interior background(1)

Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και της ποιότητάς τους που οδηγούν σε αυξανόμενο κίνδυνο κατάγματος κυρίως στις γυναίκες μετά τη εμμηνόπαυση, αλλά και στους ηλικιωμένους άνδρες. Είναι πιθανότερη σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης και με λεπτό σκελετό. 

Η διάγνωση της οστεοπόρωσης γίνεται με την ειδική απεικονιστική εξέταση μέτρησης της οστικής πυκνότητας στην σπονδυλική στήλη και τα ισχία.

Πότε πρέπει να υποβάλλονται άνδρες και γυναίκες σε μέτρηση οστικής πυκνότητας:

Σε ηλικία κάτω των 50 ετών, όταν αντιμετωπίζουν κατάγματα χαμηλής βίας, νευρική ανορεξία, πρώιμη εμμηνόπαυση (< 40 ετών), σύνδρομα δυσαπορρόφησης, όταν λαμβάνουν φάρμακα (π.χ. κορτιζόνη), άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα, υπογοναδισμό, πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό, υπερθυρεοειδισμό, σύνδρομο Cushing, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ή 2, ατελή οστεογένεση.

Στην ηλικία 50-64 ετών, άτομα με κάταγμα χαμηλής βίας, κάταγμα ισχίου γονέα, κάταγμα σπονδύλου ή και οστεοπενική απεικόνιση οστών σε ακτινογραφίες, χαμηλό βάρος (BMI <20), κατανάλωση οινοπνεύματος και κάπνισμα.

Στην ηλικία άνω των 65 ετών, πρέπει να υποβάλλονται σε μέτρηση οστικής πυκνότητας όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες.

Το ιστορικό του ασθενή και η κλινική εξέταση από τον Ενδοκρινολόγο είναι απαραίτητες και αναντικατάστατες διαδικασίες στην αξιολόγηση του ασθενούς και στον αποκλεισμό δευτεροπαθών αιτίων οστεοπόρωσης. Επίσης, είναι απαραίτητος ο εργαστηριακός έλεγχος προ της έναρξης θεραπευτικής αγωγής σύμφωνα με τις οδηγίες του.

Αναλόγως του ιστορικού, της φυσικής εξέτασης και των αποτελεσμάτων του αρχικού εργαστηριακού ελέγχου είναι δυνατόν να απαιτηθεί περαιτέρω έλεγχος στα πλαίσια αναζήτησης δευτεροπαθών αιτίων οστεοπόρωσης, όπως παραθορμόνη ορού (PTH), τεστοστερόνη ορού στους άνδρες, ανοσοηλεκτροφόρηση ορού, κορτιζόλη ούρων 24ώρου, αντισώματα κατά της ιστικής τρανσγλουταμινάσης.

Επίσης, πρέπει οπωσδήποτε να γίνονται απλές ακτινογραφίες σε περιπτώσεις ραχιαλγίας-οσφυαλγίας, προοδευτικής κύφωσης και απώλειας ύψους μεγαλύτερης των 4 εκ. από το μέγιστο ύψος ή μεγαλύτερης του 1,5 εκ. το τελευταίο έτος.

Ο στόχος της αντιοστεοπορωτικής αγωγής είναι η πρόληψη καταγμάτων χαμηλής βίας. Σήμερα, με ειδικό αλγόριθμο είναι δυνατόν να υπολογιστεί ο δεκαετής απόλυτος κίνδυνος κατάγματος σε άνδρες και γυναίκες ≥ 40 ετών που δεν έχουν λάβει ποτέ αντιοστεοπορωτική αγωγή, με κριτήρια αφενός μεν την οστική τους πυκνότητα, αφετέρου δε τους συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου. Με τη μέθοδο αυτή εκτιμάται η πιθανότητα που έχει ένα άτομο να υποστεί οστεοπορωτικό κάταγμα στα επόμενα 10 έτη.

Ο Ενδοκρινολόγος θα χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή με αντικαταγματική δράση. 

Σε όλες τις περιπτώσεις θεραπείας της οστεοπόρωσης σε άνδρες και γυναίκες κρίνεται σκόπιμη η συγχορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D ημερησίως σε συγκεκριμένες δόσεις, ενώ συστήνεται επίσης η σωματική άσκηση και η αποφυγή του καπνίσματος και της κατάχρησης αλκοόλ.