Ο ρόλος των ενδοκρινών αδένων

Η Ενδοκρινολογία είναι η ιατρική ειδικότητα που μελετά συνδυαστικά τις διάφορες ορμόνες που εκλύουν οι ενδοκρινείς αδένες στον οργανισμό. Οι ορμόνες αυτές έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο μεταβολισμό, την αναπαραγωγή, την απορρόφηση και χρήση της τροφής, την ανάπτυξη και πολλά άλλα.

Ο Ενδοκρινολόγος είναι ο ειδικός ιατρός που ασχολείται με τη διάγνωση και τη θεραπεία ορμονικών ανισορροπιών και προβλημάτων βοηθώντας στην αποκατάσταση της φυσιολογικής ισορροπίας των ορμονών στον οργανισμό. Τέτοιες παθολογικές καταστάσεις του οργανισμού είναι: οι παθήσεις του θυρεοειδούς, η παχυσαρκία, η ακανόνιστη έμμηνος ρύση, η οστεοπόρωση, η ανεπάρκεια βιταμίνης D, οι διαταραχές χοληστερόλης (λιπιδίων) και ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπογονιμότητα σε άνδρα και γυναίκα, η καθυστέρηση της ανάπτυξης (κοντό ανάστημα) στα παιδιά και οι διαταραχές της εφηβείας, η υπερ- ή υποπαραγωγή ορμονών, η εμμηνόπαυση αλλά και οι όγκοι των ενδοκρινών αδένων.

Ποιος ο ρόλος του κάθε ενδοκρινούς αδένα;

Υπόφυση

Η υπόφυση είναι ένας μεγάλης σημασίας αδένας που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, πίσω από τη μύτη και στο ύψος των ματιών, σε μια περιοχή που λέγεται τουρκικό εφίππιο. Ονομάζεται «κύριος αδένας» λόγω της μεγάλης επίδρασής της στα άλλα όργανα του σώματος. Η υπόφυση παράγει ορμόνες που δρουν απευθείας στο σώμα και που διεγείρουν άλλους ενδοκρινείς αδένες ώστε και αυτοί να παράγουν τις δικές τους ορμόνες. Τέτοιες ορμόνες είναι:

Η προλακτίνη (PRL): Η PRL διεγείρει την παραγωγή γάλακτος μετά τον τοκετό.

Η αυξητική ορμόνη (GH): H GH διεγείρει την ανάπτυξη στην παιδική ηλικία. Στους ενήλικες παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της μυϊκής και της οστικής μάζας. Επηρεάζει επίσης την κατανομή του λίπους στο σώμα.

Η Αδρενοκορτικοτροπίνη (ACTH): Η ACTH διεγείρει την παραγωγή κορτιζόλης από τα επινεφρίδια. Η κορτιζόλη, η λεγόμενη «ορμόνη του στρες», είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση. Μεταξύ άλλων επιδράσεων βοηθά στη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (TSH): Η TSH διεγείρει τον θυρεοειδή αδένα να παράγει θυρεοειδικές ορμόνες, οι οποίες, με τη σειρά τους, ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, την ανάπτυξη του σώματος στην παιδική ηλικία και την εύρυθμη λειτουργία του νευρικού συστήματος.

Ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH): Η LH ρυθμίζει την παραγωγή τεστοστερόνης στους άνδρες και οιστρογόνων στις γυναίκες.

Θυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH): Η FSH διεγείρει τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ωάρια (ωοθυλακιορρηξία). Στους άνδρες διεγείρει την παραγωγή του σπέρματος.

Ωκυτοκίνη: Η ωκυτοκίνη προκαλεί την απελευθέρωση γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες και τις συσπάσεις κατά τη διάρκεια του τοκετού.

Αντιδιουρητική ορμόνη (ADH): Η ADH, που ονομάζεται επίσης βαζοπρεσσίνη, ρυθμίζει την ισορροπία του νερού στον οργανισμό.

Θυρεοειδής

Ο θυρεοειδής είναι ο μεγαλύτερος ενδοκρινής αδένας στο σώμα μας. Παρ΄ όλα αυτά, είναι ένας μικρός αδένας στην πρόσθια επιφάνεια του λαιμού, στο κάτω μέρος του τραχήλου, μπροστά από την τραχεία και κάτω από τον λάρυγγα που ζυγίζει μόλις 20 γραμμάρια.

Οι ορμόνες του θυρεοειδούς ελέγχουν τον μεταβολισμό, δηλαδή την ικανότητα του σώματος να διασπά τα τροφή και να την αποθηκεύει ως ενέργεια. Ο θυρεοειδής παράγει δύο ορμόνες, την τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και τη θυροξίνη (Τ4), οι οποίες μεταφέρονται μέσω του αίματος σε όλους τους ιστούς του σώματος. Αυτές ελέγχουν και ρυθμίζουν πολλές από τις σωματικές λειτουργίες όπως είναι ο μεταβολικός ρυθμός, το βάρος και η θερμοκρασία του σώματος, ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση, οι νοητικές λειτουργίες (μνήμη, προσοχή, διάθεση), και η σωματική ανάπτυξη στα παιδιά. Ο θυρεοειδής αδένας μπορεί να γίνει υπερλειτουργικός (υπερθυρεοειδισμός) ή υπολειτουργικός (υποθυρεοειδισμός) ή να αναπτύξει όζους (καλοήθεις ή κακοήθεις) ή βρογχοκήλη (διόγκωση του αδένα).

Παραθυρεοειδείς αδένες

Πίσω από τον θυρεοειδή αδένα βρίσκονται τέσσερις μικροσκοπικοί παραθυρεοειδείς αδένες. Αυτοί οι αδένες παράγουν τη παραθορμόνη (PTH) που ελέγχει τα επίπεδα ασβεστίου και φωσφόρου στον οργανισμό. Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι απαραίτητοι για τη σωστή ανάπτυξη των οστών.

Επινεφρίδια

Κάθε επινεφρίδιο είναι στην πραγματικότητα δύο ενδοκρινικά όργανα. Το εξωτερικό τμήμα ονομάζεται φλοιός των επινεφριδίων. Το εσωτερικό τμήμα ονομάζεται μυελός των επινεφριδίων.

Ο φλοιός των επινεφριδίων παράγει γλυκοκορτικοειδή, όπως η κορτιζόλη, που βοηθούν τον οργανισμό να ελέγχει το σάκχαρο στο αίμα και να ανταποκρίνεται σε στρεσογόνους παράγοντες όπως ο πυρετός, οι σοβαρές ασθένειες και τα τραύματα. Παράγει επίσης αλατοκορτικοειδή, όπως η αλδοστερόνη, που ελέγχουν την αρτηριακή πίεση.

Ο μυελός των επινεφριδίων παράγει τις κατεχολαμίνες: την αδρεναλίνη και τη νοραδρεναλίνη οι οποίες εκκρίνονται σε καταστάσεις στρες αυξάνοντας τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση και τη ντοπαμίνη που ρυθμίζει τη μνήμη και τα συναισθήματα.

Πάγκρεας

Είναι αδένας του πεπτικού συστήματος ο οποίος βρίσκεται στο πίσω μέρος της κοιλιάς, έχει μήκος 15 εκατοστά, και αποτελείται από δύο μοίρες, την εξωκρινή η οποία παράγει ένζυμα απαραίτητα για την πέψη των τροφών και την ενδοκρινή η οποία παράγει ορμόνες με κυριότερη την ινσουλίνη και τη γλυκαγόνη. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη χρησιμοποίηση της γλυκόζης του αίματος από τους ιστούς, ενώ η γλυκαγόνη είναι απαραίτητη για τη διάσπαση του γλυκογόνου σε γλυκόζη και την προώθησή της στο αίμα.

Κλείσε ραντεβού

2310282202

Ο Ιατρός Δ. Χατζηεμμανουήλ, για την εξυπηρέτηση των ασθενών του επιπλέον των υπηρεσιών του στο Ιατρείο, παρέχει:

Υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη παρακέντηση όζων του θυρεοειδούς με λεπτή βελόνη (FNA) σε συνεργασία του Ιατρού με έμπειρο καταξιωμένο Κυτταρολόγο.

Εξ αποστάσεως συμβουλευτική εξέταση με Skype ή άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή τηλεφωνικά, αφού προηγουμένως έχει μελετήσει τις εξετάσεις που θα στείλετε συμπληρώνοντας τη σχετική φόρμα της online δεύτερης ιατρικής γνώμης.